سقف عرشه فولادی چیست؟ | راهنمای جامع، مزایا، انواع و خرید از فولاد شاهان

عرشه فولادی، که با نام‌های دیگری همچون متال دک (Metal Deck)، عرشه فلزی (Metal Decking)، پان دک (Pan Deck) و کیو دک (Q Deck) نیز شناخته می‌شود، در واقع نوعی ورق فولادی گالوانیزه موج‌دار یا ذوزنقه‌ای شکل است که به روش نورد سرد تولید می‌شود. این ورق‌ها به عنوان قالب دائمی برای بتن‌ریزی و همچنین عضوی سازه‌ای برای تحمل بارهای کششی در سقف‌ها و کف‌های ساختمان عمل می‌کنند.

تاریخچه استفاده از ورق‌های گالوانیزه در ساختمان‌سازی به اوایل قرن نوزدهم بازمی‌گردد. در سال ۱۸۲۰ میلادی، هنری پالمر، مهندس معمار انگلیسی، برای اولین بار ورق‌های آهنی با پوشش روی را به صورت کنگره‌ای شکل داد و از آن‌ها در سقف‌سازی استفاده کرد. با گذشت زمان و پیشرفت تکنولوژی، این سیستم تکامل یافت و در سال ۱۹۳۹، انستیتو سقف فولادی (SDI) استانداردهای صنعتی برای طراحی، اجرا و بهره‌برداری از آن را تدوین کرد. اما نقطه عطف اصلی، دهه ۱۹۸۰ بود که سقف عرشه فولادی به عنوان یک سیستم ساخت‌وساز نوین و با تکنولوژی روز، به طور گسترده‌ای در پروژه‌های بزرگ در اروپا و آمریکا مورد استفاده قرار گرفت.

چرا سقف عرشه فولادی تا این حد محبوب شده است؟ دلیل اصلی در ترکیب منحصربه‌فرد ویژگی‌های آن نهفته است:

• سبکی وزن: این سقف‌ها به طور قابل توجهی سبک‌تر از سقف‌های سنتی هستند.
• مقاومت بالا: با وجود سبکی، مقاومت کششی و فشاری بالایی دارند.
• سرعت اجرای بی‌نظیر: فرآیند نصب بسیار سریع است.
• صرفه‌جویی اقتصادی: کاهش هزینه‌های مصالح, نیروی کار و زمان پروژه.
• ایمنی بیشتر: فراهم آوردن سکوی کار ایمن و کاهش خطرات حین اجرا.

در واقع، عرشه فولادی به عنوان یک پل ارتباطی بین اسکلت فلزی و دال بتنی عمل می‌کند و با کاهش ضخامت سقف و وزن بار مرده، به بهبود عملکرد کلی سازه، به ویژه در برابر نیروهای جانبی مانند زلزله، کمک شایانی می‌نماید. این سیستم، سطحی صاف و یکپارچه برای بتن‌ریزی ایجاد می‌کند که نیاز به قالب‌بندی پیچیده و شمع‌بندی را از بین می‌برد.

سقف عرشه فولادی، یک سیستم ترکیبی است که از چندین جزء اصلی تشکیل شده و هر یک نقش حیاتی در استحکام، دوام و عملکرد بهینه آن ایفا می‌کنند. آشنایی با این اجزا برای درک کامل نحوه عملکرد این سقف ضروری است. اجزای اصلی عبارتند از:

۲.۱. ورق فولادی گالوانیزه (ورق عرشه فولادی)

ورق عرشه فولادی، قلب این سیستم سقفی است. این ورق‌ها از فولاد گالوانیزه با ضخامت‌های معمولاً ۰.۸ تا ۱.۲۵ میلی‌متر تولید می‌شوند. فرآیند تولید شامل نورد سرد (Cold Forming) است که در آن ورق‌های مسطح به شکل‌های موج‌دار یا ذوزنقه‌ای فرم داده می‌شوند. برجستگی‌ها و فرورفتگی‌های روی ورق، که به آن‌ها آج نیز گفته می‌شود، نقش کلیدی در درگیری مکانیکی بهتر بین فولاد و بتن ایفا می‌کنند و انتقال نیروی برشی افقی را بهبود می‌بخشند.

پوشش گالوانیزه (لایه روی) بر روی این ورق‌ها، مقاومت آن‌ها را در برابر رطوبت، خوردگی و زنگ‌زدگی به شدت افزایش می‌دهد و طول عمر سقف را تضمین می‌کند. استانداردهای رایج برای گالوانیزه کردن شامل G60 و G90 است که میزان وزن روی به کار رفته در پوشش را مشخص می‌کنند.

۲.۲. گل میخ (برشگیر – Shear Stud)

گل میخ‌ها، یا برشگیرها (Stud Shear Connector)، المان‌های فلزی کوچکی هستند که وظیفه اتصال ورق عرشه فولادی به تیرهای سازه‌ای (فلزی) و ایجاد یکپارچگی بین دال بتنی و ورق فولادی را بر عهده دارند. این میخ‌ها معمولاً با قطر ۲۰ میلی‌متر (حداکثر ۲۵ میلی‌متر) و طول متغیر (حداقل ۳۵ میلی‌متر) تولید می‌شوند و با استفاده از جوش قوس الکتریکی به بال تیرها جوش داده می‌شوند. نقش اصلی گل میخ، انتقال نیروهای برشی بین بتن و فولاد است که از لغزش آن‌ها نسبت به یکدیگر جلوگیری کرده و عملکرد مرکب سقف را تضمین می‌کند. برای اطلاع از قیمت گل میخ عرشه به صفحه مربوطه مراجعه کنید.

۲.۳. آرماتور (میلگرد)

آرماتوربندی در سقف عرشه فولادی، عمدتاً با استفاده از میلگردهای حرارتی یا شبکه‌های مش آماده انجام می‌شود. این میلگردها بر روی ورق فولادی و متصل به گل میخ‌ها قرار می‌گیرند. وظیفه اصلی آرماتورها، تقویت مقاومت کششی بتن و جلوگیری از ترک‌خوردگی آن در اثر جمع‌شدگی ناشی از تغییرات دما و گیرش بتن است. در برخی سیستم‌ها، ورق عرشه فولادی خود نقش آرماتور کششی تحتانی را ایفا می‌کند و نیاز به میلگرد کششی را کاهش می‌دهد.

۲.۴. بتن

بتن، لایه نهایی و باربر اصلی در سقف عرشه فولادی است که بر روی ورق‌های فرم‌داده شده ریخته می‌شود. این لایه بتنی، پس از گیرش، به همراه ورق فولادی یک دال کامپوزیتی را تشکیل می‌دهد که وظیفه تحمل بارهای قائم وارد بر سقف را بر عهده دارد. معمولاً از بتن معمولی با مقاومت فشاری مناسب (حدود ۲۰ تا ۳۰ مگاپاسکال) استفاده می‌شود، اما در برخی پروژه‌ها، به منظور کاهش بیشتر وزن، می‌توان از بتن سبک یا حتی بتن الیافی (که نیاز به آرماتوربندی را کاهش می‌دهد) نیز بهره برد. کیفیت بتن مورد استفاده، تأثیر مستقیم بر مقاومت و دوام نهایی سقف دارد.

۲.۵. فلاشینگ (دوربند)

فلاشینگ، یا دوربند (Flashing)، ورق‌های گالوانیزه L شکل با ضخامت حدود ۰.۵ تا ۱ میلی‌متر هستند که در لبه‌های سقف، اطراف بازشوها و کناره‌های راه‌پله‌ها نصب می‌شوند. وظیفه اصلی فلاشینگ، جلوگیری از خروج بتن تازه در حین بتن‌ریزی و تکمیل ساختار سقف است. این جزء، به یکنواختی سطح بتن و بهبود مقاومت لبه‌های سقف کمک می‌کند و از نشت بتن به طبقات پایین‌تر جلوگیری می‌نماید.

۲.۶. تیرهای فرعی

تیرهای فرعی، المان‌های سازه‌ای هستند که ورق‌های عرشه فولادی بر روی آن‌ها قرار می‌گیرند و وظیفه نگهداری و انتقال بار سقف به تیرهای اصلی و ستون‌ها را بر عهده دارند. فاصله این تیرها بسته به ابعاد ورق عرشه، نوع بارگذاری و طراحی سازه متغیر است. در دهانه‌های کوچک (معمولاً کمتر از ۳ متر)، ممکن است نیازی به شمع‌بندی موقت نباشد، اما در دهانه‌های بزرگ‌تر (تا ۶ متر یا بیشتر)، استفاده از تیرهای فرعی یا شمع‌بندی موقت برای جلوگیری از خیز زیاد ورق در حین بتن‌ریزی ضروری است.

سقف‌های عرشه فولادی بر اساس معیارهای مختلفی مانند عملکرد سازه‌ای، شکل هندسی، عمق کنگره‌ها و کاربری، به انواع گوناگونی تقسیم می‌شوند. این تنوع، امکان انتخاب بهینه‌ترین نوع سقف را برای هر پروژه با توجه به نیازهای خاص آن فراهم می‌کند.

۳.۱. دسته‌بندی بر اساس عملکرد سازه‌ای: مرکب و غیر مرکب

۳.۱.۱. عرشه فولادی مرکب (Composite Deck)

عرشه فولادی مرکب، کامل‌ترین و پرکاربردترین نوع عرشه از لحاظ قدرت باربری و عملکرد سازه‌ای است. در این سیستم، ورق فولادی گالوانیزه فرم‌داده شده، علاوه بر نقش قالب دائمی، به عنوان آرماتور کششی تحتانی نیز عمل می‌کند. وجود آج‌ها و برجستگی‌های متنوع (نقطه‌ای یا پیوسته) بر روی ورق، باعث درگیری مکانیکی کامل و پیوسته بین ورق و دال بتنی می‌شود. این درگیری، انتقال موثر نیروهای برشی و خمشی را بین بتن و فولاد ممکن می‌سازد و عملکرد یکپارچه سازه را به طرز چشمگیری بهبود می‌بخشد.

مزایای کلیدی:

• کاهش چشمگیر وزن بتن و فولاد مصرفی
• افزایش مقاومت و استحکام بالا در برابر بارهای قائم و جانبی (مانند زلزله)
• حذف نیاز به آرماتور کششی در بخش تحتانی دال (ورق خود این نقش را ایفا می‌کند)
• امکان پوشش دهانه‌های بزرگ‌تر بدون نیاز به شمع‌بندی
• بهره‌وری بالا در استفاده از مصالح

انواع آج‌ها:

• آج نقطه‌ای: برای جلوگیری از نیروی افقی لغزش بین دال بتنی و عرشه فولادی.
• آج پیوسته: برای جلوگیری از نیروی قائم بلندشدگی دال بتنی از عرشه فولادی.

۳.۱.۲. عرشه فولادی غیر مرکب (Non-Composite Deck)

در سقف‌های عرشه فولادی غیر مرکب، ورق‌های گالوانیزه عمدتاً به عنوان قالب دائمی برای بتن‌ریزی عمل می‌کنند و پیوند سازه‌ای کاملی بین دال بتنی و ورق فولادی برقرار نمی‌شود. این ورق‌ها معمولاً بدون آج یا با آج بسیار ضعیف اجرا می‌شوند و درگیری آن‌ها با بتن ناچیز است. برای جبران ضعف در انتقال نیروی کششی، در این نوع سقف‌ها نیاز به استفاده از آرماتورهای کششی در زیر ورق‌های فولادی وجود دارد. این سیستم مقاومت کمتری نسبت به نوع مرکب دارد و کمتر رایج است.

۳.۲. دسته‌بندی بر اساس شکل و کاربری: معمولی، کامپوزیت و قالبی

۳.۲.۱. سقف‌های عرشه فولادی معمولی (Standard Deck)

این نوع سقف‌ها برای اجرای سقف‌های کم شیب، صاف یا طاق‌دار در انواع سازه‌ها طراحی شده‌اند. شهرت آن‌ها به دلیل مقاومت بالا، وزن پایین، هزینه مناسب و اجرای آسان است.

۳.۲.۲. سقف‌های عرشه فولادی کامپوزیت (Composite Deck)

این سقف‌ها دارای آج‌ها و برجستگی‌های بیشتری هستند که به منظور ادغام و یکپارچگی بهتر دال بتنی با عرشه فولادی طراحی شده‌اند.

• نوع SB: بر اساس عمق و ابعاد بال به سه نوع تقسیم می‌شود:
  • نوع اول: بال‌های ورق صاف، عمق ۳۸ میلی‌متر، عرض بال ۱۵۲ میلی‌متر، عرض پوشش ۹۱ سانتی‌متر.
  • نوع دوم: بال‌های ورق آجدار، عمق ۵۱ میلی‌متر، عرض بال ۳۰۵ میلی‌متر، عرض پوشش ۹۱ سانتی‌متر.
  • نوع سوم: بال‌های ورق آجدار، عمق ۷۶ میلی‌متر، عرض بال ۳۰۵ میلی‌متر، عرض پوشش ۶۱ سانتی‌متر.
• نوع SBR: از نظر ساختار شبیه به نوع اول SB است، اما با جانمایی معکوس (Reverse).

۳.۲.۳. سقف‌های عرشه فولادی قالبی (Form Deck)

این نوع عرشه به عنوان قالب فولادی دائمی برای بتن‌ریزی دال کف مورد استفاده قرار می‌گیرد و نیاز به قالب‌بندی موقتی چوبی را حذف می‌کند. اجرای آن سریع، آسان و به‌صرفه است. این قالب‌ها معمولاً عمق کمتری نسبت به عرشه‌های سقفی دارند.

۳.۳. دسته‌بندی بر اساس انواع فرمینگ (شکل‌دهی)

ورق‌های عرشه فولادی با فرمینگ‌های مختلفی تولید می‌شوند که هر کدام کاربردهای خاص خود را دارند:

• فرمینگ سینوسی: دارای منحنی‌های تکرار شونده، مناسب برای سقف‌های شیروانی.
• فرمینگ ذوزنقه: شبیه سینوسی اما با برجستگی‌های زاویه‌دار، پرمصرف‌ترین فرمینگ.
• فرمینگ لمبه (دامپا): طراحی متفاوت، کاربرد در سقف‌های شیروانی، سقف داخلی، دیواره کانکس و سقف کاذب.
• فرمینگ شادولاین: مشابه ذوزنقه، دارای دو نوع کلاسیک و جدید، کاربرد در ساخت سردخانه‌ها، خانه‌های پیش‌ساخته، دیواره سوله‌ها و کانکس‌ها.

درک مشخصات فنی و ابعاد ورق‌های عرشه فولادی برای طراحی دقیق، اجرای صحیح و بهینه‌سازی هزینه‌های پروژه حیاتی است. این مشخصات بسته به نوع عرشه و کارخانه تولیدکننده می‌تواند متفاوت باشد، اما پارامترهای اصلی شامل موارد زیر است:

۴.۱. ضخامت ورق (Sheet Thickness)

ضخامت ورق عرشه فولادی معمولاً در بازه ۰.۸ تا ۱.۲۵ میلی‌متر متغیر است. انتخاب ضخامت مناسب به عواملی مانند بارهای اعمالی، طول دهانه، شرایط محیطی و نیازهای سازه‌ای پروژه بستگی دارد. ضخامت بیشتر به معنای مقاومت بالاتر است، اما هزینه را نیز افزایش می‌دهد.

۴.۲. عرض مفید (Effective Width)

عرض مفید ورق عرشه فولادی، عرضی است که به طور موثر در تحمل بار و عملکرد سازه‌ای مشارکت می‌کند. این مقدار معمولاً پس از فرم‌دهی ورق خام (با عرض ۱.۲۵ متر) به حدود ۰.۹۲ تا ۱.۰۲ متر کاهش می‌یابد. عرض مفید کمتر به معنای نیاز به تعداد ورق بیشتر برای پوشش یک مساحت مشخص است.

۴.۳. طول ورق (Sheet Length)

طول هر ورق عرشه فولادی می‌تواند از ۱ تا ۱۵ متر متغیر باشد. این قابلیت تنظیم طول، به سازندگان امکان می‌دهد تا با توجه به ابعاد و نیازهای خاص پروژه، ورق‌ها را به اندازه مناسب برش دهند و پرت مصالح را به حداقل برسانند.

۴.۴. ارتفاع گام (Rib Height)

ارتفاع گام، فاصله عمودی بین کف ورق (تو رفتگی) تا بالاترین نقطه ذوزنقه (برآمدگی) است. این ارتفاع نقش مهمی در ظرفیت باربری ورق و میزان درگیری با بتن دارد. گام‌های رایج در ایران معمولاً ۶۵ یا ۷۵ میلی‌متر هستند.

۴.۵. ضخامت کلی سقف (Overall Slab Thickness)

ضخامت کلی سقف عرشه فولادی، مجموع ارتفاع گام ورق و ضخامت دال بتنی روی آن است. طبق مقررات ملی ساختمان (مبحث ۱۰)، حداقل ضخامت دال بتنی در قسمت فوقانی عرشه فولادی نباید کمتر از ۵۰ میلی‌متر باشد. بنابراین، برای ورقی با ارتفاع گام ۷۵ میلی‌متر، حداقل ضخامت کلی سقف حدود ۱۲۵ میلی‌متر (۱۳ سانتی‌متر) خواهد بود.

۴.۶. فاصله ستون‌ها و تیرها (Column and Beam Spacing)

حداکثر دهانه مجاز سقف عرشه فولادی، که در واقع همان فاصله بین دو تیر متوالی است که ورق‌ها بر روی آن‌ها قرار می‌گیرند، می‌تواند تا ۱۲ متر نیز برسد. این ویژگی امکان کاهش تعداد ستون‌ها و تیرهای فرعی را در سازه فراهم می‌کند که به نوبه خود منجر به کاهش وزن سازه و صرفه‌جویی اقتصادی می‌شود. فواصل بهینه تیرهای فرعی معمولاً بین ۲ تا ۵ متر است.

همانند هر سیستم سازه‌ای دیگری، سقف عرشه فولادی نیز دارای مزایا و معایبی است که شناخت آن‌ها به شما در انتخاب آگاهانه و متناسب با نیازهای پروژه کمک می‌کند.

سرعت اجرای بی‌نظیر:

• حذف قالب‌بندی و شمع‌بندی موقت: ورق عرشه به عنوان قالب دائمی عمل می‌کند.
• امکان بتن‌ریزی همزمان چندین سقف: به دلیل عدم نیاز به شمع‌بندی، می‌توان بتن‌ریزی طبقات مختلف را به صورت موازی انجام داد.
• نصب آسان و سریع: وزن سبک ورق‌ها و ابعاد استاندارد آن‌ها، حمل و نقل و جانمایی را بسیار ساده می‌کند.
• کاهش نیروی کار: حذف مراحل قالب‌بندی و شمع‌بندی، تعداد کارگران مورد نیاز را کاهش می‌دهد.
• افزایش بهره‌وری: امکان اجرای ۵۰۰ تا ۱۰۰۰ متر مربع سقف در یک روز کاری.

کاهش وزن سازه و صرفه‌جویی در مصالح:

• کاهش وزن بار مرده سقف: به دلیل حذف تیرچه و بلوک و ضخامت کم بتن.
• صرفه‌جویی در مصرف فولاد سازه: کاهش وزن سقف منجر به کاهش ابعاد فونداسیون، ستون‌ها و تیرهای اصلی می‌شود (۱۰ تا ۳۰ درصد صرفه‌جویی).
• کاهش مصرف بتن: طراحی خاص ورق و ضخامت کم دال بتنی، مصرف بتن را تا ۱۵ درصد کاهش می‌دهد.
• کاهش مصرف میلگرد: ورق عرشه در نقش آرماتور کششی عمل می‌کند (۶۰ تا ۷۰ درصد صرفه‌جویی).

ایمنی و مقاومت بالا:

• مقاومت در برابر زلزله: وزن کم و یکپارچگی سازه، مقاومت در برابر نیروهای جانبی زلزله را به شدت افزایش می‌دهد.
• سکوی کار ایمن: ورق‌های نصب شده، یک سطح کار ایمن و پایدار برای کارگران فراهم می‌کنند و خطر سقوط تجهیزات را به حداقل می‌رسانند.
• مقاومت در برابر آتش‌سوزی: ترکیب فولاد و بتن، مقاومت خوبی در برابر حرارت و آتش ایجاد می‌کند.
• مقاومت در برابر خوردگی: پوشش گالوانیزه، ورق‌ها را در برابر رطوبت و عوامل خورنده مقاوم می‌سازد.
• یکپارچگی و صلبیت سقف: ایجاد یکپارچگی بین دال بتنی و ورق فولادی، صلبیت سقف را در برابر بارهای مختلف افزایش می‌دهد.

انعطاف‌پذیری و زیبایی:

• تنوع کاربری: قابل اجرا در انواع سازه‌ها (مسکونی، تجاری، صنعتی، ورزشی) و شرایط آب و هوایی.
• کاهش ضخامت سقف: افزایش ارتفاع مفید طبقات.
• نصب راحت تاسیسات: امکان عبور کابل‌ها و لوله‌ها از فضای پایینی سقف.
• زیبایی بصری: نمای منظم و صنعتی زیر سقف (به ویژه در پارکینگ‌ها) که نیاز به سقف کاذب را از بین می‌برد.
• امکان استفاده از عایق‌های صوتی و حرارتی: با طراحی مناسب، می‌توان عایق‌بندی را در سقف تعبیه کرد.

۵.۲. معایب سقف عرشه فولادی: چالش‌ها و ملاحظات

با وجود مزایای فراوان، سقف عرشه فولادی نیز دارای برخی معایب و چالش‌ها است که باید در نظر گرفته شوند:

• آسیب‌پذیری در حمل و نقل و دپو: ورق‌های گالوانیزه به دلیل ضخامت کم، مستعد آسیب‌دیدگی (تغییر شکل) در مراحل بارگیری، حمل و نقل و انبار کردن هستند که نیازمند دقت و احتیاط بالا است.
• نیاز به شمع‌بندی در دهانه‌های بزرگ: در دهانه‌هایی با طول بیش از ۳ متر (و به ویژه بیش از ۶ متر)، برای جلوگیری از خیز زیاد ورق در حین بتن‌ریزی، نیاز به شمع‌بندی موقت یا استفاده از تیرهای فرعی اضافی وجود دارد.
• نیاز به تخصص در نصب: اجرای صحیح سقف عرشه فولادی، به ویژه جوشکاری گل میخ‌ها، نیازمند مهارت و تخصص کافی توسط نیروی کار مجرب است. نظارت دقیق مهندسی در این مرحله بسیار اهمیت دارد.
• احتمال لرزش و ارتعاش: در صورت عدم طراحی و کنترل مناسب ارتعاشات در دهانه‌های بزرگ، احتمال لرزش سقف وجود دارد که می‌تواند منجر به جداشدگی بخش بتنی از ورق عرشه فولادی شود.
• محدودیت در اسکلت‌های بتنی: اتصال ورق عرشه فولادی به تیرهای بتنی دشوارتر از تیرهای فلزی است و نیازمند تمهیدات خاصی (مانند استفاده از برشگیرهای خاص یا سیستم‌های اتصال پیچیده) است. به همین دلیل، کاربرد آن در سازه‌های تمام بتنی کمتر رایج است.
• هزینه اولیه ورق گالوانیزه: در برخی موارد، هزینه اولیه ورق گالوانیزه ممکن است نسبت به مصالح سنتی بالاتر باشد، هرچند این هزینه با صرفه‌جویی‌های بعدی در زمان و نیروی کار جبران می‌شود.

با این حال، با رعایت اصول طراحی و اجرای صحیح و استفاده از تیم‌های متخصص، می‌توان بسیاری از این معایب را به حداقل رساند و از مزایای بی‌شمار این سیستم بهره‌مند شد.

اجرای سقف عرشه فولادی، فرآیندی صنعتی و دقیق است که با رعایت مراحل مشخص و استانداردهای فنی، به سرعت و با کیفیت بالا انجام می‌شود. در ادامه، به تشریح گام‌های اصلی این فرآیند می‌پردازیم:

1. مرحله اول: رول فرمینگ و تولید ورق (Roll Forming & Production)

   اولین گام، تولید ورق‌های عرشه فولادی در کارخانه است. ورق‌های فولادی گالوانیزه به صورت کویل وارد دستگاه‌های رول فرمینگ می‌شوند. در این دستگاه‌ها، با استفاده از روش نورد سرد (Cold Forming)، ورق‌ها به شکل‌های ذوزنقه‌ای یا موج‌دار با ارتفاع گام و عرض مفید مشخص، فرم داده می‌شوند. این فرآیند کاملاً صنعتی و دقیق است و ورق‌ها بر اساس نقشه‌های شاپ (Shop Drawings) و لیستوفر هر پروژه، در طول‌های دلخواه برش خورده و کدگذاری می‌شوند.

2. مرحله دوم: حمل و دپو (Transportation & Storage)

   پس از تولید، ورق‌های عرشه فولادی بسته‌بندی شده و به محل پروژه ارسال می‌شوند. به دلیل وزن سبک و ابعاد نسبتاً بزرگ، حمل و نقل آن‌ها باید با دقت انجام شود تا از هرگونه تغییر شکل یا آسیب‌دیدگی جلوگیری گردد. در کارگاه، ورق‌ها در فضایی مناسب دپو (انبار) می‌شوند. به دلیل پوشش گالوانیزه، مقاومت خوبی در برابر زنگ‌زدگی دارند، اما رعایت اصول انبارداری صحیح برای حفظ کیفیت ضروری است.

3. مرحله سوم: جانمایی ورق‌های عرشه (Sheet Placement)

   در این مرحله، ورق‌های عرشه فولادی بر روی تیرهای اصلی و فرعی سازه (فلزی یا بتنی) چیده می‌شوند. جانمایی ورق‌ها می‌تواند به دو صورت موازی یا عمود بر محور تیرها انجام شود. معمولاً چیدمان عمود بر محور تیرها ترجیح داده می‌شود، زیرا در این حالت، ظرفیت باربری عرشه افزایش می‌یابد و عملکرد بهتری در تحمل بارها از خود نشان می‌دهد. به دلیل وزن سبک (حدود ۷۰ کیلوگرم برای هر ورق استاندارد)، جانمایی توسط نیروی انسانی یا بالابرهای کوچک به راحتی امکان‌پذیر است.

4. مرحله چهارم: ثابت کردن و فلاشینگ (Fixing & Flashing)

   پس از جانمایی، ورق‌های فولادی باید به طور موقت به تیرهای زیرین ثابت (فیکس) شوند تا از جابجایی آن‌ها جلوگیری شود. این کار معمولاً با استفاده از میخ‌های مخصوص (میخکوب) یا جوش‌های موضعی انجام می‌گیرد. همزمان، ورق‌های فلاشینگ (دوربند) در لبه‌های سقف، اطراف بازشوها و کناره‌های راه‌پله‌ها نصب می‌شوند. فلاشینگ‌ها از خروج بتن تازه در مرحله بتن‌ریزی جلوگیری کرده و به یکپارچگی و زیبایی لبه‌های سقف کمک می‌کنند.

   

5. مرحله پنجم: جوشکاری گل میخ (Shear Stud Welding)

   این مرحله بسیار حیاتی است. گل میخ‌ها با استفاده از دستگاه جوش قوس الکتریکی (Stud Welder) به بال تیرهای سازه‌ای جوش داده می‌شوند. این جوشکاری، اتصال مکانیکی قوی بین ورق فولادی و تیر را برقرار می‌کند و امکان عملکرد مرکب سقف را فراهم می‌آورد. قطر استاندارد گل میخ‌ها معمولاً ۲۰ میلی‌متر است و نصب آن‌ها باید توسط افراد متخصص و با رعایت دقیق آیین‌نامه‌ها انجام شود. سرامیک‌های محافظ نیز در حین جوشکاری برای محافظت از حوضچه مذاب استفاده می‌شوند.

6. مرحله ششم: آرماتوربندی (Rebarring)

   پس از جوشکاری گل میخ‌ها، شبکه‌ای از آرماتور یا میلگرد (معمولاً میلگردهای حرارتی یا مش‌های آماده) بر روی ورق فولادی و متصل به گل میخ‌ها تعبیه می‌شود. این آرماتورها وظیفه تقویت مقاومت کششی بتن و کنترل ترک‌ها را بر عهده دارند. استفاده از مش‌های آماده می‌تواند سرعت آرماتوربندی را به طور قابل توجهی افزایش دهد. در صورت استفاده از بتن الیافی، ممکن است نیاز به آرماتوربندی در برخی نقاط کاهش یابد.

7. مرحله هفتم: بتن‌ریزی (Concrete Pouring)

   آخرین مرحله، بتن‌ریزی بر روی ورق‌های عرشه فولادی است. بتن با پمپ به محل منتقل شده و به طور یکنواخت بر روی سطح ورق پخش می‌شود. ضخامت دال بتنی در بالای دندانه‌های ورق فولادی حداقل ۵۰ میلی‌متر در نظر گرفته می‌شود. عملیات تسطیح نهایی سطح بتن نیز در این مرحله انجام می‌گیرد. به دلیل اینکه ورق عرشه به عنوان قالب دائمی عمل می‌کند، شیره بتن به خوبی حفظ شده و بتن در شرایط ایده‌آل‌تری عمل‌آوری می‌شود که منجر به افزایش مقاومت و دوام نهایی سقف می‌گردد.

نکته مهم: در سازه‌های با اسکلت بتنی، به دلیل نیاز به تکیه‌گاه برای داربست تیرها، اجرای هر طبقه پس از اجرای طبقه زیرین انجام می‌شود. در این موارد، پس از اجرای ستون‌ها و قالب‌بندی تیرها، ورق‌های عرشه فولادی جانمایی شده و مراحل بعدی اجرا می‌شوند.

سقف عرشه فولادی به دلیل مزایای چشمگیر خود، به گزینه‌ای ایده‌آل و پرکاربرد در طیف وسیعی از پروژه‌های ساختمانی تبدیل شده است. قابلیت‌های این سیستم، آن را برای کاربری‌های متنوعی مناسب می‌سازد:

ساختمان‌های مسکونی، اداری و تجاری:

• در برج‌ها و مجتمع‌های بلندمرتبه، سرعت اجرا و کاهش وزن سازه از اهمیت بالایی برخوردار است که سقف عرشه فولادی به خوبی این نیازها را برآورده می‌کند.
• در ساختمان‌های اداری و تجاری، امکان نصب آسان تاسیسات و زیبایی زیر سقف، مزیت‌های مهمی محسوب می‌شوند.

سوله‌ها، کارخانه‌ها و انبارهای صنعتی:

• مقاومت بالا در برابر بارهای سنگین، سرعت اجرای بالا و امکان پوشش دهانه‌های بزرگ، این سقف را برای سازه‌های صنعتی بسیار مناسب می‌سازد.
• عایق بودن در برابر صدا و حرارت و مقاومت در برابر رطوبت، برای انبارها و محیط‌های خاص صنعتی مفید است.

پارکینگ‌های طبقاتی:

• نیاز به سقفی مقاوم، سبک و با قابلیت اجرای سریع، سقف عرشه فولادی را به گزینه‌ای عالی برای پارکینگ‌های چندطبقه (به ویژه فلزی) تبدیل کرده است. نمای منظم زیر سقف نیز نیاز به سقف کاذب را از بین می‌برد.

سازه های بزرگ با دهانه زیاد:

• ورزشگاه‌ها، مدارس، سینماها و مراکز همایش: در این سازه‌ها که نیاز به فضاهای باز و بدون ستون‌های میانی است، سقف عرشه فولادی با قابلیت پوشش دهانه‌های بلند، راه‌حل مناسبی ارائه می‌دهد.
• نیروگاه‌های برق و پالایشگاه‌ها: به دلیل مقاومت بالا و سرعت اجرا در محیط‌های صنعتی.
• سازه های نظامی و امنیتی: نیاز به سرعت و استحکام بالا.
• پروژه‌های مترو، ایستگاه‌ها و فرودگاه‌ها: به دلیل نیاز به اجرای سریع و مقاومت در برابر بارهای دینامیکی.

پروژه‌های بازسازی و بهسازی:

• در بازسازی ساختمان‌های قدیمی، سقف عرشه فولادی می‌تواند گزینه‌ای مناسب برای جایگزینی سقف‌های سنتی و افزایش استحکام و مقاومت لرزه‌ای سازه باشد.

ساختمان‌های پیش‌ساخته و سبک:

• در سازه‌های صنعتی پیش‌ساخته سبک (مانند LGS, PBS, CSF, LSF) با صفحات سیمانی سبک، سقف عرشه فولادی به دلیل سبکی و سرعت اجرا، به خوبی ادغام می‌شود.

انتخاب و خرید ورق عرشه فولادی مناسب، گامی حیاتی در تضمین کیفیت و دوام پروژه شماست. با توجه به تنوع محصولات و نوسانات بازار، در نظر گرفتن نکات زیر ضروری است:

۸.۱. کیفیت مواد اولیه

همواره از کیفیت ورق فولادی گالوانیزه اطمینان حاصل کنید. ورق باید از تولیدکنندگان معتبر تهیه شده و دارای پوشش گالوانیزه یکنواخت و استاندارد (مانند G60 یا G90) باشد تا مقاومت لازم در برابر خوردگی و زنگ‌زدگی را تضمین کند. فولاد شاهان با همکاری با برترین کارخانجات تولیدکننده، کیفیت محصولات خود را تضمین می‌نماید.

۸.۲. مشخصات فنی و ابعاد

ورق عرشه فولادی را بر اساس نیازهای دقیق پروژه خود انتخاب کنید. پارامترهایی مانند ضخامت ورق، ارتفاع گام، عرض مفید و طول ورق باید متناسب با طراحی سازه و بارهای اعمالی باشند. مشاوران فنی فولاد شاهان می‌توانند در این زمینه به شما کمک کنند تا بهترین انتخاب را داشته باشید.

۸.۳. کارخانه تولیدکننده و برند

برند و کارخانه تولیدکننده در کیفیت نهایی ورق عرشه فولادی تأثیرگذار است. کارخانجاتی مانند هفت الماس قزوین، فولاد تاراز، امیرکبیر کاشان، فولاد شهرکرد و مجتمع فولادی رویاندود از جمله تولیدکنندگان معتبر در ایران هستند.

۸.۴. قیمت و عوامل مؤثر بر آن

قیمت عرشه فولادی تحت تأثیر عوامل متعددی است که شامل:

• هزینه مواد اولیه: قیمت جهانی فولاد و روی.
• ابعاد و ضخامت ورق: ورق‌های با ضخامت بیشتر و ابعاد خاص، قیمت بالاتری دارند.
• ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی: نوع پوشش گالوانیزه و خواص مکانیکی.
• میزان عرضه و تقاضا: نوسانات بازار.
• نوسانات نرخ ارز.
• برند تولیدکننده.
• هزینه‌های انبارداری و حمل و نقل.

برای اطلاع از قیمت روز ورق گالوانیزه و قیمت عرشه فولادی ، می‌توانید به بخش محصولات فولاد شاهان مراجعه کرده یا با کارشناسان فروش ما تماس بگیرید.

۸.۵. خدمات پس از فروش و گارانتی

اطمینان حاصل کنید که تامین‌کننده، خدمات پس از فروش و گارانتی برای محصولات خود ارائه می‌دهد. این موضوع می‌تواند در صورت بروز مشکلات احتمالی، هزینه‌های تعمیرات و جایگزینی را کاهش دهد.

رعایت استانداردهای ملی و بین‌المللی در طراحی، تولید و اجرای سقف عرشه فولادی، از اهمیت بالایی برخوردار است. این استانداردها، چارچوبی برای تضمین کیفیت، ایمنی و عملکرد بهینه سیستم فراهم می‌کنند. برخی از مهم‌ترین استانداردها عبارتند از:

• مبحث ۱۰ مقررات ملی ساختمان ایران: این مبحث، ضوابط و الزامات مربوط به طراحی و اجرای ساختمان‌های فولادی، از جمله سقف‌های عرشه فولادی را تشریح می‌کند.
• انستیتو سقف فولادی (SDI – Steel Deck Institute): یک سازمان آمریکایی که استانداردهای طراحی، تولید و نصب عرشه‌های فولادی را تدوین می‌کند.
• ASTM (American Society for Testing and Materials): استانداردهایی برای مواد و روش‌های آزمایش مرتبط با فولاد و پوشش‌های گالوانیزه.
• AISC (American Institute of Steel Construction): استانداردهایی برای طراحی و ساخت سازه‌های فولادی.
• SCI (Steel Construction Institute): یک سازمان بریتانیایی که راهنمایی‌ها و استانداردهایی برای ساخت‌وساز فولادی ارائه می‌دهد.
• CSSBI (Canadian Sheet Steel Building Institute): استانداردهایی برای محصولات فولادی ورقه‌ای در ساختمان‌سازی.

رعایت این استانداردها، نه تنها به افزایش طول عمر و ایمنی سازه کمک می‌کند، بلکه در اخذ مجوزهای لازم و اعتماد کارفرمایان و مهندسان نیز نقش کلیدی دارد.

برای درک بهتر مزایای سقف عرشه فولادی، مقایسه آن با سایر سیستم‌های سقفی متداول در صنعت ساختمان‌سازی ضروری است.

در بازار رقابتی آهن‌آلات، انتخاب یک تأمین‌کننده معتبر و حرفه‌ای که علاوه بر ارائه محصولات با کیفیت، همراهی و پشتیبانی فنی قابل اطمینان نیز ارائه دهد، از اهمیت بالایی برخوردار است. در فولاد شاهان، ما با سال‌ها تجربه و تخصص در حوزه فولاد، همواره در تلاشیم تا بهترین محصولات را مطابق با استانداردهای ملی و بین‌المللی به مشتریان خود ارائه کنیم.

هر ورق عرشه فولادی که از ما تهیه می‌کنید، نتیجه‌ی فرایندی دقیق از تولید، کنترل کیفیت و نظارت مستمر است تا اطمینان حاصل شود که محصول نهایی بهترین عملکرد و دوام را در پروژه‌های ساختمانی شما خواهد داشت. ما می‌دانیم که کوچک‌ترین جزئیات در پروژه‌های ساخت‌وساز می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر ایمنی و هزینه‌ها داشته باشد.

با انتخاب فولاد شاهان، شما تنها یک محصول نمی‌خرید؛ بلکه یک شریک قابل اعتماد با پشتیبانی تخصصی را همراه خود دارید. برای استعلام قیمت روز ورق عرشه فولادی و دریافت مشاوره رایگان، هم‌اکنون با کارشناسان ما تماس بگیرید.